Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2012

Επίθετα φίλων αναγνωστών-27/02/12 (β)


Ακάσης/ Ακασιάδης- Πρόκειται για επώνυμο προερχόμενο απο την τουρκική γλώσσα, με πρώτο συνθετικό το ak που σημαίνει άσπρος και δεύτερο το kaş που δηλώνει το φρύδι. Δηλώνει δηλαδή σαν επώνυμο τον άνθρωπο με τα λευκά φρύδια. (ΕΠΜΑ)

Κολώνιας- Προφανώς το επώνυμο προέρχεται απο το το όνομα περιοχής-περιφέρειας της Αλβανίας στα σύνορα με την Ελλάδα, με αλβανική πλειοψηφία αλλά με Έλληνική παρουσία επίσης. Δεν είναι συχνό φαινόμενο αλλά το έχουμε συναντήσει και σε άλλες περιπτώσεις(βλ. Σαμοθράκης, Σαλονίκης , Μπεράτης κ.α.) όπου το πατριδωνυμικό επώνυμο σχηματίζεται χωρίς κάποια ειδική κατάληξη(υπάρχει και επώνυμο Κολωνιάτης). Ιστορικά το επώνυμο σ’αυτη την μορφή το συναντάω σε έργο του Ιωαν. Λαμπρίδη  Περί των εν Ηπείρω αγαθοεργημάτων, 1880 στον τόμο β’, σελ. 116 όπου αναφέρεται κάποιος Δημήτριος Κολώνιας απο το Σκαμνέλι Ζαγορίου, που εγκαταστάθηκε στους Νεγάδες το 1845 και κληροδότησε στην τοπική σχολή 5 γρόσια.
Κολώνιας Αναστάσης, αγωνιστής του '21, απο το Ξηρόμερο, πήρε μέρος στην πολιορκία του Λεσινίου. Και Κολώνιας Στέργιος, απο το Ξηρόμερο, στρατιώτης του Καραισκάκη, πολέμησε σε Χαιδάρι και Φάληρο.(ΡΟΥΜΕΛ)

Κοντός/Κόντος- Η προφανής ετυμολογία του επωνύμου είναι η προέλευσή του απο το επίθετικό προσδιορισμό κοντός, εξού και συνήθες πρώτο συνθετικό επωνύμων μετά απο βαφτιστικά όπως Κοντομιχάλης, Κοντογιάννης, Κοντομηνάς κ.ο.κ. . Αμφιβολίες για μερικά επώνυμα που τονίζονται στην πρώτη συλλαβή, εκτός απο αυτό το γεγονός, μας προκαλεί  το άλλο γεγονός να το συναντάμε ως βαφτιστικό όνομα πριν απο το επώνυμο δηλαδή, σε ελληνόφωνους και αρβανιτόφωνους πληθυσμούς. Προφανώς το νόημα του ως κόντός(χαμηλός στο ύψος) δεν θα ήταν καθόλου κολακευτικό για ένα μωρό που έπαιρνε το όνομά του άρα η λογική εξήγηση είναι ότι σαν βαφτιστικό χρησιμοποιήθηκε με την έννοια του κόντου(ο κόντος), λέξη που απέδιδε στην μεσαιωνική ελληνική δημώδη γλώσσα τον κόντε(conte) τον κόμη της Δύσης, σύμφωνα με τον Εμμ. Κριαρά. 
Πάρα πολλά παραδείγματα όπου συναντάμε το επώνυμο αυτό σε παλαιότερες εποχές μπορείτε να βρείτε χρησιμοποιώντας την λειτουργία της αναζήτηση του ιστολογίου.
Επειδή ζητήθηκε απο αναγνώστη πιο συγκεκριμένα για το επώνυμο αυτό στο χωριό Γαστούρι της Κέρκυρας, κάποιον μισθοφόρο Τζανή Κοντό του Γιάννη απο το Γαστούρη Κέρκυρας να υπηρετεί μαζί με άλλους Επτανήσιους, αλλά και Μοραΐτες και άλλους Έλληνες σε λόχο στην υπηρεσία των Βενετών το 1734. Αλλά και σε κατάλογο Κερκυραίων ναυτών του 1737 αναφέρεται κάποιος Δημήτρης Κοντός του Κωνσταντίνου απο τις Ριγγλάδες.
Σύμφωνα με το ογκωδέστατο και σπουδαίο έργο του Λεωνίδα Ζώη(Λεξικόν Ιστορικόν και Λαογραφικόν Ζακύνθου), οικογένεια Κόντου εγκαταστάθηκε στη Ζάκυνθο απο τη Μονεμβασιά το 1508,  ενώ άλλη με το ίδιο επώνυμο το 1513 απο την Κέρκυρα που πιθανώς σχετίζεται με την συνεπώνυμη απο το Γαστούρι ή τις Ριγγλάδες.
Επίσης το 1803 η οικογένεια Κοντού προσετέθη μαζί με άλλες 90 κερκυραϊκές οικογένειες στο βιβλίο των "ευγενών", στο Libro d'oro του νησιού σύμφωνα με τον Ευγένιο Ρίζο Ραγκαβή στον δεύτερο τόμο του έργου του Livre d'or de la noblesse Ionienne, σελ.23.(ΕΠΤΑΝ) (ΛΞΖΑΚ)

-------------------------------------------------------
-Γεώργιος Πλουμίδης,"Επτανήσιοι μισθοφόροι στην Βενετία τον 18ο αιώνα",ανάτυπο από τα "Κεφαλληνιακά χρονικά", τομ. 5 - Εταιρεία Κεφαλληνιακών ιστορικών ερευνών. (ΕΠΤΑΝ)
- Λεξικόν Ιστορικόν και Λαογραφικόν Ζακύνθου / Λεωνίδα Χ. Ζώη.(ΛΞΖΑΚ)
- Βάσος Βογιατζόγλου,Επώνυμα της Μικρασίας,1990 (ΕΠΜΑ)
- Ρουμελιώτες αγωνιστές του '21, Κώστας Κλεφτοδήμος, 1988 (ΡΟΥΜΕΛ)

5 σχόλια:

  1. Συγχαρητήρια για την δουλειά σας.
    To επίθετο Κοντός υπάρχει και στην Ήπειρο (καταγωγή απο Τζουμέρκα-Φορτόσι , Χουλιαράδες χωριά δίπλα στον ποταμό Άραχθο από μαρτυρίες περίπου απο το 1800),
    Ιωάννινα-Χουλιαράδες,Φορτόσι,Μουζακαίοι,Κράψη
    Άρτα-Ράμια,Γραικικό
    Επίσης υπάρχει το Κόντος στην Παραμυθιά και το Κόντης στο Κεφαλόβρυσο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα και συγχαρητήρια για τη δουλειά!Έχω ψάξει όλο το διαδίκτυο,αλλά δεν μπορώ να βρω ετυμολογία και προέλευση του επιθέτου Καρατζάνος! Άμα μπορέσεις να μου δώσεις τα φώτα σου σε παρακαλώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. To επίθετο τσαφούλιας δεν μπορω να προσδιορίσω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. φιλε μου συγχαρητήρια για την δουλειά που έχεις κάνει . ψάχνω να βρω του επιθέτου. ετυμολογία , ρίζες του Μπουρούτης καταγωγή από Άνδρο .

    σ’ ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλημέρα.Ονομάζομαι Βαρδουνιώτης με καταγωγή απο Κανδύλα αρκαδιας.Απο τους προγόνους μου γνωρίζω οτι η μακρινή καταγωγή είναι απο την μάνη τα Βαρδουνοχωρια.Ισως λεγομασταν καινΜπαρδουνιώτης αντι για Βαρδουνιώτης.πως μπορώ να μάθω πληροφορίες?

    ΑπάντησηΔιαγραφή