Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010

Επίθετα βυζαντινών-7ος ώς 9ος αιώνας (α)

    Μέση βυζαντινή περίοδος. Είναι η περίοδος όπου αρχίζουν να εμφανίζονται με τη μορφή επιθέτων προσδιορισμοί που όχι πολύ αργότερα θα είναι ο κανόνας τουλάχιστον στον μεσαιωνικό ελληνικό κόσμο.
   Τα επίθετα που ακολουθούσαν το βαφτιστικό των κατοίκων της αυτοκρατορίας, από τον αυτοκράτορα ως το μικρότερο υπήκοο, προέρχονταν και τότε κυρίως από φυσικά χαρακτηριστικά του φέροντος (π.χ. Σαραντάπηχος, Κολοβός, Ξανθός, Κοντομύτης) , επάγγελμα ή ιδιότητα (Τοξαράς, Ασβεστάς, Έξαρχος), ψυχικά χαρακτηριστικά ( π.χ. Αγέλαστος, Σκληρός), από βαφτιστικά ονόματα (π.χ. Μαρτινάκιος, Κωνσταντινάκης)   κ.α. .
   Στις μεσαιωνικές πηγές αυτά τα επίθετα καλούνται είτε «επίκλην» , είτε «επίκλησις» ή «επωνυμίαν» (1) , και τα περισσότερα από αυτά ακούγονται οικεία στους σημερινούς Έλληνες.

Ευφροσύνη Αγέλαστος (δεύτερο μισό 9ου αιων., Πελοπ/κη οικογένεια)
Ιωάννης Εξαβούλης (αρχ.9ου αιώνα)
Ιωάννης Αγγούρης (9ος αιώνας, ευνούχος)
Κωνσταντίνος Σαραντάπηχος (8ος αιώνας, Θέμα Ελλάδος)
Κωνσταντίνος Κοντομύτης (πρώτο μισό 9ου αιώνα, Στρατηγός Θρακησίων /Σικελίας)
Κωνσταντίνος Μαρτινάκιος ( 9ος αιώνας)
Κωνσταντίνος Τοξαράς ( δεύτερο μισό 9ου αιώνα)
Λέων Γομοστός (9ος αι., ένας από τους Μακεδόνες αιχμάλωτους των Βουλγάρων)
Μαρίνος Έξαρχος ( 8ος αιώνας, κόμης Οψικίων)
Σισίννιος Ρεντάκης (πρώτο μισό 8ου αιώνα)
Θεόδωρος Κουφαράς (9ος αιώνας)
Θεόδωρος Σκληρός (9ος αιώνας)
Τυροπούλης (7-9ος αιώνας, Αθήνα)
Κλάδος (επων. 9-10ος αι., Θέμα Ελλάδος)
Κωνσταντίνος Κασσυματάς (πρώτο μισό 9ου αι., κοσμικό όνομα του πατρ. Αντώνιου)
Βασίλειος Πελοποννησίτης ( 9ος αιώνας, σπαθαροκανδιδάτος)
Γρηγόριος Κεντροκούκουρος (πρώτο μισό 9ου αιώνα, Προικόννησος)
Γρηγόριος Ασβεστάς ( 9ος αιώνας, Συρακούσες, επίσκοπος)
Ιωάννης Αβάστακτος ( 7ος αιώνας, Κρήτη, εννιάχρονο παιδί-νεκρική επιγραφή)
Ιωάννης Απλάκης ( πρώτο μισό 9ου αιώνα, Μακεδονία, Μονοστράτηγος)
Ιωάννης Κολοβός ( 9ος αιώνας, Θεσσαλονίκη)
Ιωάννης Στομοπατάς ( 7-9ος αιώνας)
Κωνσταντίνος Ποδοπάγουρος (8ος αιώνας, Κωνσταντινούπολη, Λογοθέτης)
Λέων Κουτζοδάκτυλος ( περ.771, Θέμα Θρακησίων)
Λέων Κλόκας ( περ.800, Σινώπη, Ελενόποντος, σακελλάριος)
Λέων Κότζης (ή Κοτζής, περ.850, Αθήνα, επιγραφή στον Παρθενώνα, Στρατηγός)
Λέων Λαλούδιος ( 9ος αιώνας, εικονομάχος)
Λέων Κρητικός ( 9ος αιώνας, πατρίκιος)
Νικήτας Αλεξίου (9ος αι., Βιθυνία, βασιλικός μανδάτωρ)
Θεόδωρος Καρτερούκας ( πρώτο μισό 8ου αιώνα, Καππαδικία)
Θεόδωρος Ξανθός ( 7-9ος αι., ιατρός)
Θεοφάνης Λαρδότυρος ( μέσα 8ου αιώνα, Κρήτη)
Βαμβαλούδης (9ος αιώνας, δρομέας των Πρασίνων στον Ιππόδρομο επί Μιχαήλ Γ’)
Χαρίτων Χηνόπουλος ( 9ος αιώνας, ευνούχος κάτοχος οικιμάτων στην Κωνσταντινούπολη)
«Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως
Βασίλειος Πετεινάκης ( 10ος αιώνας, πατρίκιος, Συνεχιστές Γεωργίου Μοναχού)
Θεόδωρος Κολοκύνθης (9ος αιώνας, «Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως)
Κανακάρης (9ος αιώνας, Παυλικιανός, Μελιτήνη )
Κωνσταντινάκης ( 9ος αιώνας, βασιλικός διάκονος(2))
Κυρίτζιος (8ος αιώνας, κόμης της κόρτης-βασιλικός σπαθάριος,  Μακεδονία,   (2) ).
Μυξάρης (9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Λέων Κατακαλίτζης ( 9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Μιχαήλ Αντίγονος (9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)
Ιωάννης Τουβάκης (9ος αιώνας, Γεώργιος Μοναχός-Χρονογραφία)





Βιβλιογραφία-Πηγές:
(1)Λεξικό Σούδα, 2383 : Επίκλην> επωνυμίαν.
(2)Zacos, G. and Veglery, A., Byzantine Lead Seals, vol. I (in 3 parts) (Basel, 1972)
-Συνεχιστής Γεωργίου Μοναχού, Βίοι νέων βασιλέων, Bekker, I. (ed.), Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus (Corpus scriptorum historiae Byzantinae, Bonn 1838)
-Χρονογραφία, Γεωργίου Μοναχού
-«Διήγηση περί της Αγίας Σοφίας», Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως

-Θεοφάνη Ομολογητή, Χρονογραφία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου